СодержаниеУступ
ГЛАВА І. Жыццёвы і творчы шлях В.Зуёнка
1.1. Жыццёвы шлях паэта.
1.2. Творчы шлях паэта.
1.2.1. Савецкі перыяд творчасці
1.2.2. Паэзія для дзяцей
2.1. Тэма сяброўства і любоўная лірыка.
2.2. Паэзія 60-80-х гг. : агульначалавечыя тэмы.
2.3. Праблемы нацыянальнай культуры і філасофская лірыка ў творчасці В.Зуёнка.
Заключэнне
Спіс літаратурыВведениеВасіль Зуёнак - адзін з самых вядомых сучасных беларускіх паэтаў пакалення "шасцідзесятнікаў", на плечы якіх сёння надзейна абапіраецца ўвесь шмат'ярусны гмах нацыянаяьнай літаратуры. Яны здолелі з немалым поспехам праявіць сябе ва ўсіх яе відах і жанрах - ад паэзіі да прозы і драматургіі ўключна. Лёс гэтага пакалення ў многім драматычны і нават трагічны - жорсткая, кровапралітная вайна, пасляваенныя нягоды, жыццё ва ўмовах таталітарнай сістэмы, недахоп творчай свабоды... Нягледзячы на ўсе цяжкасці, на частыя ідэалагічныя "замаразкі", якія ў многім адмоўна адбіліся на іх літаратурна-мастацкім станаўленні, ім удалося стварыць мастацкія каштоўнасці, прызнаныя як на радзіме, так і далёка за межамі Беларусі.
Як становяцца паэтамі? Кажуць, што паэтамі нараджаюцца. Магчыма. Васіль Зуёнак- адзін з самых вядомых сучасных беларускіх паэтаў - адказвае на гэта пытанне так:
3 табою не спраўлялі мы заручын,
Сватоў не засылаў я.
Ты сама
Прыйшла аднойчы песняю нягучнай...
I з хвілі той спакою мне няма...
Паэзію не выбіраюць - яна сама выбірае. 3 Васілём Зуёнкам гэта здарылася яшчэ ў школьныя гады, калі свет упершыню адкрыўся перад ім у сваім першародным бляску і харастве, натуральнасці фарбаў жыццёвай прыгажосці, прымусіў дзівіцца зямной красе.
Першае пачуццё, звязанае з вострым адчуваннем навакольнага свету, абудзіла паэтыч-ны дар. Дзе ж гэта ўсё адбывалася? На радзіме паэта. Малая яго радзіма - вёска Мачулішчы Крупскага раёна Мінскай вобласці, якая знаходзіца якраз у цэнтральнай частцы Беларусі. Прарода тут надзіва багатая.
Праз Крупскі раён цячэ некалькі жывапсных рэчак. У паэме В. Зуёнка "Сяліба" ёсць радкі: "Две ракі, як дзве рукі, Сялібу абдымалі". Гэта Эса і Нача, паміж якімі знаходзяцця родныя мясціны. Паэт навекі парадніўся з сваёй "сялібай", якая з першых год жыцця фармавала яго чалавечыя якасці, характар, садзейнічала станаўленню ўласцівых яму здольнасцей, выяўленню духоўнага патэнцыялу.
Спрадвечная сялянская замля:
Мачулішча...
Відаць, і пры Ярыле
Ільны ў нас сеялі,
Вымочвалі ў Мачыле.
Бель-кужаль пралі, ткалі, вышывалі,
Кашулі ў кайстры напамінкамі клалі...
Сёння мы вельмі ўважліва адносімся да паэтаў, якія пішуць пра надзённасць, пра тое, што хвалюе кожнага грамадзяніна, асабліва калі гэты паэт - сучаснік, ёсць магчымасць пазнаёміцца з вельмі блізкімі да сённяшняга дня выпуску зборнікаў і больш усебакова, іншымі вачыма паглядзець на праблемы сучаснага чалавека. Такія звесткі і такі погляд можна ўбачыць ў вершах В.Зуёнка.
Гэта сучасны паэт, таму пра яго творчасць і жыццёвы шлях напісана вельмі мала, а творчасць часцей разглядаецца толькі па адной якой-небудзь тэматычнай групе. Напрыклад, Заяц Н. разглядае экалагічную тэму, ды і то не падрабязна.
Вядома, што В.Зуёнак пачынаў як паэт для дзяцей. Пісаў ён сапраўды цікавыя вершы, якія з захапленнем чытаюць і дарослыя, бо напісаны яны выдатна і займальна, з вялікай доляй гумару. Марціновіч А. у кнізе "Святло ліхтарыка: Выбраныя старонкі гісторыі беларускай дзіцячай літаратуры" прысвяціў артыкул В.Зуёнку і пачатку яго творчасці - вершам, прысвечаным дзецям, прыведзены 3 вершы для дзяцей.
Творчасць В.Зуёнка вывучалі Гніламёдаў У., які прысвяціў гэтаму манаграфію "Праўда зерня: Творчы партрэт В.Зуёнка", у якой рознабакова і тэматычна разнастайна разглядаюцца вершы паэта. Шпакоўскі Я. пісаў многа артыкулаў пра пісьменнікаў сучаснасці, прысвяціў ён артыкул і В.Зуёнку ў кнізе "Узрушанасць: Артыкулы пра сучасную беларускую паэзію". Прысвечаны ён у асноўным тэме прыроды і святкаванням народных гулянняў. Упамінаецца зборнік "Нача", у якім вершы з 1955 - 1974гг.
Вядома, што пра жыццё і творчасць паэтаў ўспамінаюць пасля іх смерці, а да гэтага мала каго цікавяць творы (толькі вузкае кола сяброў) . Таму мэтай нашай курсавой работы будзе больш грунтоўнае даследаванне паэзіі сучаснага паэта В.Зуёнка, а для дасягнення пастаўленай мэты мы вылучаем наступныя задачы:
- тэкстуальнае знаёмства са зборнікамі вершаў паэта;
- знаёмства з працамі па творчасці і жыццёвым шляху паэта;
- вылучэнне асноўных тэм творчасці паэта ў апрацаваных зборніках;
- даследаванне творчай спадчыны В.Зуёнка.Литература1. Барадулін Р. Недзе слова шукае мяне.//Маладосць . - 1995.-№6.
2. Беларуская літаратура 20 ст.: Вучэбны дапаможнік. М.І.Мішчанчук, І.С.Шпакоўскі. - Мн., 2001.- 264с.
3. Высокае неба ідэала. - Мн., 1979.
4. Гісторыя беларускай літаратуры 20 ст. У 4т. Т.4. Кн. 1(1966 - 1985). -Мн., 2002. -928с.
5. Гніламёдаў У. Праўда жыцця: Творчы партрэт Васіля Зуёнка. - Мн., 1992. - 143с.
6. Гніламёдаў У. Васілю Зуёнку - 60. // ЛіМ. - 1995. - №6.
7. Заяц Н. Элегія жыцця: Лірычная проза В.Зуёнка" // РС. -2005. -№6.
8. Заяц Н. Экалагічная праблематыка ў лірыцы В.Зуёнка. // РС. - 2005. - №1.
9. Зуёнак В. Выбраныя творы: У2т. Т.1. Гронка цішыні. - Мн., 1996. - 446с.
10. Зуёнак В. Лукам'е: Вершы і паэма. - Мн., 1984. - 110с.
11. Зуёнак В. Нача: Лірыка. - Мн., 1975. - 256с.
12. Зуёнак В. Пісьмы з гэтага свету: Вершы. -Мн., 1995. - 174с.
13. Зуёнак В. Світальныя птушкі: Вершы і паэма. - Мн., 1982. - 159с.
14. Зуёнак В. Час вяртання: Вершы. - Мн., 1981. - 160с.
15. Зуёнак В. Чорная лесвіца: Вершы, паэма. - Мн., 1992. - 159с.
16. Ля аднаго вогнішча: Літ. - крыт. артыкулы. -Мн., 1984. - 168с
17. Марціновіч А. Святло чароўнага ліхтарыка: Выбраныя старонкі гісторыі беларускай дзіцячай літаратуры. Кн.2. -Мн., 1998. - 198с.
18. Нуждзіна Т. Песні далёкай ніць... // Наша слова. -2005. - 6 ліп. - №25.
19. Пісьмянкоў А. Шэсць рэчак В.Зуёнка. // ЛіМ.- 2000. - 24 чэрв.
20. Творчасць В.Зуёнка:Узаемадзеянне лірычнага і эпічнага.Рэд.В.Н.Заяц.-Мн.,2006.-21с.
21. Шпакоўскі Я. Узрушанасць:Артыкулы пра сучасную беларускую паэзію.-Мн.,1978."
|
|